Baza obiektów

Fortyfikacje w Polsce XIX i XXw 

Nr 0200


Teren: 

Polska zachodnia

Rodzaj obiektu

Fort

Linia fortyfikacyjna

Niemiecka Twierdza Poznań
Lokalizacja Poznań. Północny front Twierdzy Poznań, przy szosie rokadowej
(ul. Lechicka) na lewym brzegu rzeki Warty na skarpie w pobliżu
starorzecza.
Opis obiektu XIX - wieczny pruski fort pośredni, starego wzoru (Waldersee II - Fort 4a)
Fort 4a powstał w ramach rozbudowy i modernizacji dziewiętnastowiecznej Twierdzy Poznań. Jest to fort pomocniczy artyleryjski. Zbudowany został w latach 1878- 81 na planie barkanu (fort trapezowy). Na wale umieszczono cztery trawersy ziemne: dwa,
zawierające schrony (schrony rozebrane), na czole i po jednym na obu barkach. Majdan wewnętrzny jest podzielony przez trawers osiowy na dwie części. Koszary umieszczone w szyi fortu, zbudowane jako prosty, jednokondygnacyjny ciąg pomieszczeń. Elewacja koszar tworzy skarpę fortu w częsci szyjowej. Z koszar prowadzi centralnie przejście do pomieszczeń pod trawersem osiowym i dalej symetrycznie na prawą i lewą część majdanu. Symetryczne wyjścia na majdan prowadzą również ze skrzydeł koszar. Fort otoczony był fosą o szerokości 9 m. Przeciwskarpa w części czołowej i barkowej murowana (fosa na odcinkach barkowych i szyjowym zasypana przeciwskarpy  wysadzone i rozebrane), w części szyjowej - ziemna. Skarpa jest ziemna, chroniona przez mur Carnota (mur rozebrany). Przestrzeliwanie fosy zapewniały trzy wewnętrzne kaponiery: asymetryczne kaponiery czołowe - prawa kaponiera ostrzeliwała odcinek czołowy i prawy bark, lewa półkaponiera ostrzeliwała lewy bark. Odcinek szyjowy chroniony był przez kaponierę umieszczoną w koszarach szyi, na prawo od głównej bramy wjazdowej (wysadzona). Do obu kaponier czołowych prowadziły poterny z majdanów (lewa rozebrana). Przeciwskarpa zwieńczona była 2.5 metrowej wysokości płotem fortecznym, całość obiegała kryta droga. (zachowany fragment na prawym barku). W roku 1888 fort został zmodernizowany i wzmocniony. Obie kaponiery czoła zostały rozebrane na ich miejsce wybudowano dwie kaponiery rewersowe przestrzeliwujące podwójnie odcinek czołowy fosy i odcinki barkowe. Prawa poterna została przedłużona; wybudowano przejście pod fosą do prawo barkowej kaponiery rewersowej. Brama główna i wyjazdy na majdany a także wejścia do potern zaopatrzono w ramach wzmocnienia murami anty podmuchowymi z przejściami labiryntowymi, okna koszar fortu zostały zamurowane (co drugie) a stropy i ściany zaopatrzono w poduszki piaskowe. Podczas szturmu Twierdzy Poznań w 1945 roku fort brał udział w obronie jednak walki trwały tylko dwie godziny; doszło do nich także w poternach fortu - zachowane ślady na ścianach w podziemiach fortu. W czasie działań wojennych uszkodzone zostały koszary szyi. W latach 1952; 65 fort został wysadzony i poddany rozbiórce. Fosa została zasypana ziemia z wykopów pod domy jednorodzinne rozbudowywanego w pobliżu osiedla. W latach 80; tych część koszar użytkowana na cele magazynowe. Około 1990 roku fort opuszczony zasypywany śmieciami i dewastowany - wewnątrz koszar spalono między innymi kilka samochodów. W 1997 roku fort przejmują harcerze i wspólnie z PTOP Salamandra zabezpieczają podziemia fortu przed niekontrolowaną penetracją i dewastacją. Od tego czasu trwają systematyczne prace nad oczyszczeniem terenu fortu i podziemnych kubatur ze śmieci i gruzu. W podziemiach fortu co roku obserwowanych jest kilkadziesiąt osobników nietoperzy kilku gatunków miedzy innymi Nocek Duży, Nocek Rudy, Nocek Natterera, Gacek Brunatny dzięki harcerzom populacja nietoperzy stale wzrasta. W zabezpieczonych podziemiach znalazły one doskonałe miejsce do zimowania. W planach miedzy innymi ścieżka dydaktyczna historyczno przyrodnicza
po obwałowaniach i podziemiach fortu. Więcej na temat fortu --> http://fort4a.harc.pl
 
Opis dojazdu - Autobusem 51, 67 do przystanku Włodarska dalej pieszo ok. 5 minut,
ul. Hawelańską do ul. Lechickiej za nią drogą szutrową wzdłuż
ogródków działkowych - 200 m.

- Tramwaje 4, 10 na Rondo Serbska dalej pieszo na północ ul. Murawa,
przy markecie Albert w prawo ulicą Włodarską w dół do ulicy
Naramowickiej ok. 10 minut dalsza droga jak opisano powyżej.
 
Autor wpisu

 

Inne informacje Fort częściowo wysadzony głębokie fosy i uskoki, podczas zwiedzania
należy zachować szczególną ostrożność. Osoby mające mniejsze
doświadczenie w penetracji podobnych obiektów a także osoby chcące
zwiedzić podziemia fortu proszone są o kontakt z Komendą Fortu --->
http://fort4a.harc.pl Zainteresowanych zwiedzaniem Twierdzy Poznań z przewodnikiem
proszę o kontakt na numer 603 168 889.
Uwagi

 

Zobacz też:
 
Chcesz uzupełnić wpis? 
Chcesz dopisać nowy obiekt?

 

UWAGA: Zwiedzanie tylko na własną odpowiedzialność !  We wszystkich obiektach należy zachować szczególną ostrożność !
Wszelkie informacje podawane są na odpowiedzialność  autorów.
Dane osobowe podano za zgodą autora wpisu.

 

 © Fortyfikacje w Polsce/ http://www.fortress.prv.pl / Forti 2006